Bahar Hanım’la en son İmkansız Münasebetlerden Mümkün Bağlara kitabı üzerine bir röportaj yapmış, hatta Youtube kanalımız için de bir görüntülü çekim gerçekleştirmiştik. Üzerinden vakit geçti, artık ikinci kitabı için buluştuk. Olağan pandemi sebebiyle bir mail buluşması oldu bu. Sorularımı sordum, Bahar Hanım yeniden samimi ve sıcak karşılıklarıyla karşıladı beni. Bu kere kitabında bir hekimin kıssası de var ve evet, o tabip kendisi. “Kurgusal bir karakter yazmak yerine terapist olarak kendimi hadiselere yerleştirirken hiç çekincem olmadı” diyor. Yaralarımız, bağlantılarımızda hayatımıza sirayet eden meselelerimiz, her şeyden biraz konuştuk. Bir fincan kahve ile okuyacağınız bir röportaj daha ortaya çıktı özetle.
Keyifli okumalar…
İmkansız İlgilerden Mümkün Bağlantılara röportajı için tıklayınız.
Bahar Tezcan ile görüntü röportajımız için tıklayınız.
İnsanın ruhsal dünyasıyla buluşması çok eşsiz bir tecrübe
– Sizi İmkansız Bağlantılardan Mümkün Bağlara isimli kitabınızla tanıdık. Artık bizi tekrar terapi odasının sırlarla dolu dünyasına konuk ediyorsunuz. Heyecanlı bir süreç olsa gerek…
Terapi odalarında terapist ya da hasta, danışan koltuklarından hangisinde oturursanız oturun, olumlu manada heyecanlı bir süreç yaşarsınız. Bu bahiste kitap okumak da motamot böyledir. İnsanın ruhsal dünyasıyla buluşması çok eşsiz bir tecrübe sanırım.
– Birinci kitabınızda terapist koltuğunda ekseriyetle bayanlar oturuyordu, bu kere erkekler de var. Hatta bir vakanızda kadim “erkek olma” geleneği altında ezilen erkek karakteri anlatıyorsunuz. Erkekler toplumun onlara yüklediği roller nedeniyle mi bağlantılarda çuvallıyorlar?
Bu tüm sebeplerin sırf bir kısmı. Lakin çok tesirli. Erkek olmakla ilgili kurallar toplum tarafından belirlendiğinde ve siz buna uymak zorunda hissettiğinizde artık kendi özbenliğinizden uzaklaşmak zorunda kalırsınız. Kıymetleriniz, doğrularınız, fikirleriniz hatta nasıl hissedeceğiniz diğerleri tarafından dayatıldığında kimliğini kaybetmiş, köksüz, bağsız bir birey üzere hissetmeye başlarsınız. Alakalar, içinde doyum bulacağınız değil, performans sergileyeceğiniz alanlara dönüşür. Bu neredeyse yirmi dört saat süren bir işte çalışmak üzeredir. Uykunuzda bile sizi bırakmaz zira. Esaret tam olarak bu türlü bir şeydir. Özgür hissedemeyen bir birey başkasını de bu esarete çekmeye mahkumdur.
– “Hafifletici sebepler” isimli vakanızda hayatının belirli devirlerinde çok kilo alan, obeziteyle çaba eden belirli periyotlarında ise çok fit bir imgeye sahip olan Hazel’in öyküsünü anlatıyorsunuz. Kurduğumuz ilgileri yemek ile kurduğumuz ilgiler üzerinden okumak mümkün mü?
Her bireyde değil, lakin yaşamsal çıkmazlarını ve duygusal dalgalanmalarını yönetmekte zorlanan ve bu süreçte çok yemekten yahut çok az yemekten medet uman bireylerde geçerlidir. Tekrar de azımsanmayacak sayıda birey bu usulleri kullanır. Anne ve beslenme ile başlayan hayat, ne vakit çıkmaza girse o periyoda gerilenir. Bir nevi doyum sağlama aracı olarak çok yeme yahut yemeklere sığınma devreye girer. Savunma düzeneği da denebilir. Ruhsal açlık, bedensel açlık ile karışır.
– Birebir hadisede karakterin çocukluğunda bir istismar hikayesi olduğunu öğreniyoruz. Gazetelerin üçüncü sayfalarında sıklıkla karşımıza çıkan, toplumun kanayan yarası olan bu durum için biz yetişkinler nasıl tedbir alabiliriz? Geçmişte yaşanan bu travmaların izlerini silmek yetişkinlikte mümkün mü?
Çocuklarını korumak, bilhassa de cinsel istismardan korumak, bir ebeveynin en büyük borcu ve sorumluluğudur. Çocuğun etrafında olan kimseleri çok hakikat belirlemeli ve çocuğa yabancı yahut tanıdık, hatta aileden bireylerle nasıl temas kurması gerektiğini anlatmalı, gerekirse bu hususta çocuk psikiyatristlerinden müşavere almalı. Geçmişte yaşanan travmalar üzerinde çalışmak ve iyileştirmek üzerine inşa edilmiş psikoterapi ekolleri elbette var. Buna “travma izi silmek” demiyoruz, zira geçmiş anılar silinen değil anlamlandırılan, hesaplaşılan, yine isimlendirilen, duygusu yönetilen süreçlerdir. Güzelleşme seyahati bu türlü mümkün olabilir.
Bu kitabımda yaralardan öğrenmek sorununa çok fazla yer verdim
– Yarasız, travmasız bir gelecek yaratmak mümkün mü sizce?
Yara almadan ilerlemek ne mümkün ne de manalı. Canlıların olduğu her yerde yaralanmalar, acılar, çaresizlikler ve hasebiyle travmalar olacaktır. Bunu olumsuz ve umutsuz bir telaffuz olarak görmeyin isterim. Zira insan yaşadığı sıradan yahut olumlu tecrübelere değil, acılara, dehşetlere, dertlere dikkat kesilen bir canlı. Hasebiyle öğrenmesi de buralardan çıkardığı manalardan oluyor. Dikkat ederseniz geride bıraktığımız anılardan birçok sefer memnunluk içerenleri hatırlarız, lakin artık ve gelecekte olanlarda olumsuz ve mutsuz olanları yakalarız. Bu tesadüf değil. İnsan zihni ve ruhu bizi yaşama bu türlü hazırlıyor. Yara bu manada yadsınacak değil, kapsanacak bir sıkıntıdır. Bu kitabımda yaralardan öğrenmek sorununa çok fazla yer verdim.
– Kitabınızda bir olayda evli bir çift sanat terapisi ile irtibat kurabiliyorlar. Bu metaforu gündelik hayata adapte etmek mümkün mü? Siz terapilerinizde bu yola başvuruyor musunuz?
Aslında metafor olarak kullanmadım sanat terapisini. Bu metot ana akım terapilere yardımcı bir ekol olarak geliştirilmiştir ve uygun olaylarda başarılı sonuçlar vermektedir. Zira sanat tabiatı prestijiyle en tesirli ve dolaysız dışavurum yollarından biridir. Bilinçdışı içeriği en kestirme yoldan size ulaştırandır. Farkında bile olmadığınız tüm taraflarınızı yapıtlarınızda görebilirsiniz.
– Bir vakanızda evlenmek üzere olduğu bayanla artık sevişmekten imtina eden bir adamı anlatıyorsunuz. Ona çok bedel verdiği için cinsel ilişkiyi tercih etmiyor, buna literatürde Madonna Fahişe Sendromu deniyor. Bunu biraz daha açabilir misiniz? Bu sık görülen bir durum mu?
Maalesef sık, evet. Resmi olmayan bir lisanda bu türlü tanımladığımız durum kısaca sevdiği bayanla sevişemeyen, seviştiği bayanı sevemeyen erkekler için kullanılıyor. Bu durum klâsik ve tabusal öğretilerin sunduğu anne ve kutsal bayan profiliyle cinselliği bağdaştıramayan hatta ayıp, yasak, günah olarak tanımlayan bir kültürün eseridir. Bilirsiniz toplumumuzda eğlenilecek ve evlenilecek bayan diye tanımlama vardır. Bu niyetleri yayanlar kendi hayatlarına da dinamit döşüyordu, farkına varamadılar. Bir bayanla sağlıklı his ve cinsel bağlar kuramıyorsa buradan yaralanma ihtimali çok yüksektir.
Kurgusal bir karakter yazmak yerine terapist olarak kendimi olaylara yerleştirirken hiç çekincem olmadı
– Terapi koltuğunda bu sefer bir yenilik olarak, hekimin da öyküsüne şahit oluyoruz. Bu olaya tabibi dahil ederken çekinceleriniz oldu mu?
O hekim benim, evet. Kurgusal bir karakter yazmak yerine terapist olarak kendimi olaylara yerleştirirken hiç çekincem olmadı. Tam tersine bunun anlatmak istediğim öykülere hizmet edeceğine inandığım için bu türlü bir metot uyguladım. Vermek istediğim bildirilerden biri de şuydu: Tüm insanlık kıssaları ve acıları hepimize dairdir. Hakkında konuşmak, anlatmak ne çekinilecek ne de utanılacak durumlardır. Bu bazen bir terapi odasında gerçekleşir bazen yazılarınızda sözcüklerinizde yer bulur. Asıl sorun bunlarla ne yapacağımızdır yani yaşadıklarımızı sırtlanıp, bunlardan öğrenip, yola devam edip olgunlaşmayı mı seçeceğiz, yoksa bir mağdur rolünde kalıp kendimizden bile gizlenerek mi yaşayacağız. Ben daima birincisini seçtim. Tavsiyem de budur.
– Sizin okura kesinlikle ulaşmasını istediğiniz hadise hangisi?
Hepsi ulaşsın. Her birinin öyküsü, söylemek istedikleri o denli farklı ki… Her birinde insanın farklı bir yaşamsal çıkmazını ele aldım. Kim hangisinden mustaripse ona yakın hissedecektir. Ya da bazen sizin yaşadığınız apayrı soruların yanıtlarına buradaki karakterlerin seyahatlerinde rastlarsınız. Hepsi bir yapbozun farklı ayrı değerli kesimleri bence.
Damla Karakuş: Teşekkür ederim.
Bahar Tezcan: Teşekkür ederim.
*
Damla Karakuş
kadinvekadin.net
Instagram: biyografivekitap
Kadinvekadin